Heden

Heden schommelt het suikerriet op de ritme van de handelswind in Cuba. Met 70% van de exportverdiensten is suikerriet belangrijkste inkomstenbron voor de economie. De afhankelijkheid van suikerriet heeft Cuba kwetsbaar gemaakt voor lage productieopbrengsten en fluctuerende wereldmarktprijzen. In de afgelopen jaren hebben deze factoren bijna catastrofale effecten gehad voor het Cubaanse volk. Echter ze hebben op het westelijk gedeelte van het eiland, in de provincie van Pinar del Rio en Viñales, de Taìno-Arawack traditie van tabaksproductie doen voortduren en deze gekweekt tot het maken van werelds meest gewenste sigaren. De Cubaanse keuken is recentelijk beïnvloed door zijn cultuur. Vanaf de Afro-Caribische beïnvloede oosterse regio van Santiago de Cuba tot de Spaanse beïnvloede westerse regio van Havana, is het volk net zo gevarieerd als het eten. Door een echt cultureel en raciaal geïntegreerde samenleving is de keuken afgeleid van zijn regionale overvloedige gewassen en vindingrijkheid. Het is een keuken die de Cubanen zelf weergeeft: simpel en oprecht toch levendig en divers met de smaken van het leven.

Paladares van heden

Paladares zijn de onafhankelijke familierestaurants, goedgekeurd door de staat, op Cuba. Sinds het begin van het najagen door de Cubaanse overheid om hun land open te stellen voor democratische economische hervormingen, paladares waren een van de eerste en de enige ondernemingen die vielen onder deze hervormingen. Regels geven aan dat ze niet meer dan 12 stoelen mogen hebben (ookal hebben ze die vaak wel), alleen door families gerund en ze moeten authentiek simpel Cubaans eten serveren (d.w.z. geen kreeft of kippenborst zoals alleen de toeristenhotels mogen serveren). Binnen deze en andere strikte regelgeving, zoals het enige bedrijf die belasting moet betalen in een Communistisch land, hebben ze wel gefloreerd. Zo goed zelfs dat de toeristen liever naar de paladares op zoek gaan dan andere staatsrestaurants en -hotels. Het eten is authentiek, gezond en goedkoop.

Er kan geconcludeerd worden dat het belangrijkste probleem voor toeristen op Cuba is het vinden van een fatsoenlijke plek om te eten. Voor het verschijnen van paladares, was de keuze beperkt tot of dure staatsrestaurants en cafeteria's of snackkraampjes op straat. De kleine 'bodegas', Cubaanse nationale eetgelegenheden, waren voor het grootste deel off limits voor toeristen omdat ze alleen Cubaanse pesos accepteerden. Door de opening voor internationaal toerisme van de Cubaanse overheid in 1993, en het toestaan van de privatisering van paladares in 1995, begonnen er zaken te veranderen. Heden wemelt het van de paladares. Het grootste probleem is dat de legale paladares zoveel belasting moeten betalen dat ze geen geld meer hebben om reclame te maken. Vaak huren ze een "klantenlokker" of gids om klanten binnen te brengen.

Natuurlijk werken de gidsen alleen voor commissie en daarom zijn ze geneigd alleen die paladares te helpen van welke ze de winst en prijzen kunnen beïnvloeden. Er zijn ook illegale paladares, maar deze lijken net zo snel te sluiten als dat ze worden geopend. Natuurlijk is dit de reden waarom toeristen voor een dilemma staan.